Üç yaşında araba satın alan Jack 'i yönetmek

2003''ten başlayarak dünyaya gelen Z kuşağı, iş dünyasında çok şeyi değiştirecek. Şirketler bu İnternet çocukları için stratejileri gözden geçiriyor.

İngiltere' de geçen hafta üç yaşındaki bir çocuk evdeki bilgisayardan İnternete girdi ve pembe bir araba satın almayı başardı. Annesinin e Bay şifresini açık bırakmasını fırsat bilen minik Jack Neal, her gün oynadığı bilgisayardan "Onu al" butonuna bastı. Yaklaşık 26 bin TL'lik pembe renkli Nissan Figaro marka aracın ödemesini yaptı. Jack 'in annesi Rachael Neal (36), televizyonlara yaptığı açıklamada, oğlunun bilgisayarı çok iyi kullandığını söyledi ama "Bir araba satın alabileceği hiç aklıma gelmezdi" diyerek şaşkınlığını ifade etti. Baba Neal 'in, arabanın satıcısını arayarak durumu anlatmasıyla olay tatlıya bağlanırken, tüm dünya Z kuşağının tipik bir temsilcisiyle tanışmış oldu. Z kuşağı 2003 yılı ve sonrasında doğanlara deniyor. Onları Jetgiller ve Geleceğe Dönüş filmlerine benzer bir yaşam bekliyor. Teknoloji ile iç içe büyüdükleri için coğrafi sınırlamaları olmayacak. Batılı akranlarıyla kolay uyum sağlayacak, sabırsız ve komplekssiz olacaklar. Çok fazla bireysel ve bağımsız olmaları nedeniyle tek başına bir yaşam tercih edecekler. Yaratıcılık ve yenilikten zevk alan, aynı zamanda güven arayan bir kuşak bu. Buna karşılık azimli ve hırslı olmamaları kariyerlerinde önlerine bir engel olarak çıkacak. Aralarından lider yetiştirmek zorlaşacak. Sadakatsiz ve tatminsiz olmaları, iş dünyasında onları yönetmek için yeni yönetim anlayışlarının geliştirilmesine yol açacak.

Yönetimde kuşak faktörü
Bu hafta PERYÖN ve İş 'te İnsan ev sahipliğinde düzenlenecek olan 14. Ulusal İnsan Yönetimi Kongresi 'nde "Yirmili Yaşları Nasıl Yönetmeli?" konulu bir konferans verecek olan Turkcell' in Satış Genel Müdür Yardımcısı Levent Burak Demiralp, insan kaynağının yönetiminde Amerikalı uzmanların kuşak tanımlarından yararlanmayı isabetli buluyor. Kendisi için "baby boomers kuşağındanım" diyen Levent Burak Demiralp, Turkcell Grup şirketlerinden Global Bilgi' nin genel müdürlüğünü yaptığı sırada yönetimde olanlar X, yeni işe başlayanlar ise Y kuşağındandı. İşten ayrılma oranı yüzde 47, ciro ise 35 milyon dolardı. Üç yıl sonunda, Haziran 2006'' Demiralp görevi bıraktığında işten ayrılma oranının yüzde 20''ye kadar düştüğünü, cironun ise 70 milyon dolara yükseldiğini belirtiyor. Bu yıl da 80 milyon doların üzerinde bir ciro hedefleniyor. X ve Y kuşağını bir arada yönetmek konusunda büyük deneyimler elde eden Demiralp, 2003''te doğmaya başlayan Z kuşağına ilişkin çarpıcı tespitlerde bulunuyor. Yaklaşık 25-30 yıllık dönemlerde doğanlar aynı kuşaktan sayılıyor.

Aynı kuşaktakileri yaklaşık olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını, tarihini, sosyal olaylarını, benzer sıkıntılarını ve kaderini paylaşmış, benzer ödevlerle yükümlü kişiler oluşturuyor. Son 25 - 30 yılda doğan kuşakları etkileyen en önemli gelişme ise teknoloji oldu. İnternet ve cep telefonlarının hayatımıza girmesi, bireylerin davranışlarında ve yaşayış biçimlerinde ortak izler bırakıyor. X ve Y kuşağını yönetmek için bu kuşakların sahip olduğu özellikleri dikkatle inceleyen Turkcell Satış Genel Müdür Yardımcısı Levent Burak Demiralp, iletişime açık bu nesilleri dinlemeyi seçmiş. Genel müdürlüğünü yaptığı Global Bilgi' de ayda 200 kişi olmak üzere üç bin kişilik kadronun 1 200''ü ile yüz yüze görüşen Demiralp, aldığı geri dönüşlere göre bir strateji geliştirmiş. Şirket içi yetiştirme programları kurgulamış. Y kuşağı için önemli olan faktörleri saptamak için maaş artı performans primi sistemini getirmiş. Yönetim kadrosunun yüzde 80''inin içerden yükselenler arasından seçilmesine karar verilmiş. Z kuşağının 2017''ye kadar anne babaları olacak olan X ve Y kuşağından çok etkileneceğini belirten Demiralp, buna rağmen standart yönetim şekillerinin değişeceğini söylüyor. Demiralp, "Z kuşağının teknoloji tutkunu olması nedeniyle coğrafi sınırları olmayacak ve bu kuşak küreselleşmiş yönetim politikaları talep edecek. Bugünkü İK politikaları geçerli olamayacak. 20 yıl sonra iş hayatına girdiklerinde yaratıcı Y kuşağı sürekli değişim arayacak" tespiti yapıyor.

10 yıl sonra
Levent Burak Demiralp' e göre Türkiye’ de nüfus içerisindeki büyüklüğü 2015''te tahminen 18 milyona varacak olan bu kuşak-kuşaklar arası dönemler kısaldığı için - kendilerinden önceki nesille kolay anlaşacak. Uyum sorunu yaşamayacaklar. Bununla beraber hiyerarşiye soğuk durdukları ve iletişime açık oldukları için organizasyon yapısı değişecek. Her şeyin kendilerine uygun kişiselleştirilmesini bekledikleri için tüm yöneticilerin bireysel bakış açısı geliştirmesi gerekecek. Bireye yatırım giderek artacak. Değişim isteyen, çabuk vazgeçen kuşak olduklarından yetenekli olanları elde tutmak, daha fazla kaynak gerektirecek. İş süreçleri mutlaka teknoloji ile desteklenmiş ve bürokrasiden uzak tasarlanmış olacak. "Ben" odağı yükselen çalışanların bireyselleşen taleplerine karşılık verecek esnek sistemler tanımlanması ve ortamlar oluşturulması gerekecek. Bu bilgiler, şimdi değil ama 10 yıl sonra işe yarayacak. Yine de şimdiden pazarlamacılar, Z' lere özel strateji geliştiriyor. Örneğin marka sadakatleri zayıf olacağı için bu kuşak mensuplarının küçük yaşlarda zihinlerine yerleşecek işlere yönelme planları var. Standart politikaları bir kenara '''' bırakacak olan insan kaynaklarında ise hızlı ve esnek olmak gerekecek.

Z kuşağının olumlu yönleri:

• Daha iyi eğitimli olacaklar.
• Bireysel ve bağımsız olmaları yaratıcılığı artıracak.
• Doğruyu çekinmeden söylemeleri motive edici bir ortam oluşturacak.
• Nesiller arası farklar azalacak.
• Sosyal ve iletişime açık olmaları müşterileri ve birbirlerini kolay anlamalarını sağlayacak.
• İnternet ile coğrafi sınırları kaldırmaları güvenlerini arttıracak.
• Komplekssiz oldukları için kendilerini rahat ifade edebilecekler.

Z kuşağının olumsuz yönleri:

• Sadakatsiz olmaları şirketleri zorlayacak.
• Azimli ve hırslı olmamaları, kriz dönemlerini olumsuz etkileyecek.
• Hep yükselmek istemeleri nedeniyle ''yıldız savaşları'' yaşanabilir.
• Çabuk vazgeçmeleri nedeniyle şirketlerin yetenekleri tutmaları zorlaşacak.
• Standart işleri yaptırmak zorlaşacak.
• Zaman ve emek gerektiren meslek dalları değer kaybedecek.
• Her şeyi kişiselleştirmek istemeleri, zengin-fakir uçurumu yaratacak.

Z' den önce hangi kuşaklar vardı?

Boomers (1945 - 1964): İşkolik, çalışmak için yaşamını adayan bir kuşak. Hayatındaki en önemli şey bir şeyler katmak ve yeni nesillere bırakmak.

X Kuşağı (1965 - 1976): Daha kanaatkar, marka sadakati yüksek, görece daha çabuk tatmin olan ve teknoloji ile ileri yaşlarda tanışmış olan X kuşağı önemli bir ara kuşak. Radikal değerlerin savunucusu bir kuşak aynı zamanda. İş yaşamı ile sosyal hayatlarını dengelemeyi tercih ediyorlar

Y Kuşağı (1977 - 1994): Y ve Z’ lerin anne ve babaları olacaklar. Teknoloji ile dost bir kuşak. X' lere göre Y' ler, daha bireysel ve sonuç odaklı.

Milenyum Kuşağı (1995 - 2003): Çok küçük bir ara kuşak. 1990' ların ortalarında ortaya çıkan İnternet, onlar için bir kilometre taşı. Özgürlüğüne düşkün, teknoloji tutkunu, hız seven, esnek bir çalışma ortamı arayan kendilerine güvenli bir kuşak. Z' lere çok yakın özellikler taşıyorlar.

Yazar: Neşe Mesutoğlu

* Bu sitede yayınlanan makalelerin sorumluluğu tamamen eser sahiplerindedir. Doğabilecek yükümlülükler Uğur Grubu Şirketleri’ni bağlamaz.